Bobin Sarım Makinesi

Kolektörlü Bir Fazlı Motorların Sökülmesi

      Alternatif akımda çalışan, kolektörü bulunan bir fazlı motorlara kolektörlü bir fazlı motor denir. Üniversal ve repülsiyon motor olmak üzere iki çeşidi vardır. Üniversal motor oldukça fazla kullanım alanına sahipken repülsiyon motorun kullanım alanı, fazla arıza verdiğinden daralmıştır.

      Üniversal Motorların Yapısı; Üniversal motor, doğru akım seri motoruna benzer. Statoru sac paketlerinden çıkıntılı olarak yapılmış kutuplara kutup bobinleri yerleştirilmiştir. Rotor doğru akım makinesi endüvisi gibidir ve sac parçalarından yapılmıştır. Rotor oluklarına yerleştirilen sargılar, doğru akım (DA) endüvi sargılarının aynısıdır. Yapısı nedeniyle hem DA hem de AA’da kullanılır. Her iki akımda da kullanıldığı için bu motorlara, üniversal motor denmektedir.

      Endüktör (Stator); Üniversal motorlarda manyetik alanın meydana geldiği kısımdır. Endüktör makinenin büyüklüğüne, çapına, devir sayısına göre 2 – 4 – 6 – 8 veya daha çok kutuplu olur. Endüktöre kutup da denmektedir. Endüktörler doğal mıknatıslı olabileceği gibi elektromıknatıslı da olabilir. Endüvi (Rotor); Gerilim indüklenen ve iletkenleri taşıyan kısma endüvi denir. Endüvi, kalınlığı 0,30 – 0,70 mm arasında değişen silisyumlu sacdan yapılır. Silisyumlu saclar, istenen şekil ve ölçüde preslerle kesildikten sonra tavlanır ve birer yüzeyleri yalıtılır. Yalıtma işleminde kâğıt, lak kullanılır veya oksit tabakası oluşturulur. Kolektör; Üniversal motorlarda kolektör, endüvi sargılarına DC gerilim uygulanmasını sağlar. Kolektör dilimleri, haddeden geçirilmiş sert bakırdan pres edilerek yapılır. Bakır dilimleri arasına 0,5 – 1,5 mm kalınlığında mika veya mikanit yalıtkan konur. Bu kalınlık kolektörün çapına ve komşu dilimler arasındaki gerilim farkına göre değişir. Fırçalar; Üniversal motorlarda şebeke akımını endüvi sargılarından geçirmek için fırçalar kullanılır. Fırçalar makinenin akım şiddetine ve gerilimine göre sert, orta sert ve yumuşak karbon veya karbon alaşımdan yapılır.

      Üniversal motorlara, bir fazlı alternatif gerilim uygulandığında statordaki (kutup) sargılarından ve rotordaki (Endüvi) sargılarından akım geçer. Bu akım kutup sargılarında manyetik alanı meydana getirirken endüvi sargılarından da geçer. “Manyetik alanın içerisinde bulunan iletkenlerden akım geçirilirse iletkenler manyetik alanın dışına doğru itilir” indüksiyon prensibine göre kutup manyetik alanı içindeki endüvi iletkenlerini manyetik alanın dışına doğru iter. Bundan dolayı motora akım uygulandıkça endüvi dönmeye devam eder.

      Üniversal motorların özellikleri; Üniversal motorlar çok küçük güçte imal edilebilir. Kalkınma ve döndürme momentleri yüksektir. Devir sayıları yükle değişir. Boştaki devir sayıları çok yüksektir. Devirleri 20.000 d/d’ye kadar çıkartılabilir. Üniversal motorlar AA ile çalıştırıldığı zaman DA göre momenti düşüktür. Devir yönünün değiştirilmesi; Üniversal motorların devir yönünün değiştirilmesinde iki metot kullanılır. Endüvi sargılarının uçlarını yer değiştirerek, Endüktör sargılarının uçlarını yer değiştirerek. Ancak her ikisini de aynı anda uyguladığımızda üniversal motorun devir yönü değişmez. Kullanıldığı yerler; Yüksek devirli olduğundan elektrik süpürgelerinde, kahve değirmenlerinde, vantilatörlerde, dikiş makinelerinde, saç kurutma makinelerinde, seyyar taşlama ve zımpara makinelerinde kullanılır. Üniversal motorların devir sayıları dişli tertibatı kullanılarak düşürülüp el breyzlerinde ve matkaplarda kullanılır.

      Repülsiyon Motorlar; Yardımcı sargılı kondansatörlü motorlardan önce, yüksek kalkınma momentinin gerekli olduğu yerlerde hep repülsiyon motorlar kullanılıyordu. Repülsiyon motorların statorları, yardımcı sargılı motorların veya üç fazlı asenkron motorların statorlarına benzer. Repülsiyon motorların statoruna yerleştirilen bir fazlı sargı yardımcı sargılı motorda olduğu gibidir. Bobinler spiral (el sargı) şeklindedir. Repülsiyon motorun rotoru, doğru akım dinamosu ve motor endüvisininki ile aynıdır. Yalnız repülsiyon motorlarda fırçalar, motor içinde kısa devre edilmiştir. Başlıca şu parçalar bulunmaktadır: Stator, Rotor, Kolektör, Fırçalar, Rulmanlar, Kapaklar

      KAYNAK: KOLEKTÖRLÜ BİR FAZLI MOTOR SARIMI (522EE0052), ELEKTRİK- ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ - T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

      Nare Teknoloji olarak her türlü bobin sarma makinası üretme kapasitesine sahibiz. Özel tasarım bobin sarma makinaları ile işinize göre üretilen sistemlerle fark yaratın. 0.1mm tel çapından başlayan bobin sarma makinalarımız istenilen tel kalınlığını hatasız bir şekilde teli koparmadan sarmaktadır. Bobin sarma makinaları, trafo sarma makinaları, endüvi sarım makinaları, servo sarma makinaları, motor stator sarma makinaları, motor fren bobini sarma makinaları, DC motor sarma makinaları, troid sarım makinaları ve diğer sarma makinalarımızla hizmetinizdeyiz. Dokunmatik ekran ve kolay kullanım ara yüze sahip bobin sarma makinalarımız iki yıl garantilidir.